Czy opieka nad dzieckiem po rozwodzie z automatu przypada matce?

Przyjęło się, że po rozwodzie dziecko zrodzone z małżeństwa zostaje z matką. Taka zasada jest widoczna także w różnego rodzaju statystykach. Ale co mówi na ten temat prawo? Czy faktycznie jest tak, że kobieta ma pod tym względem ustawowe pierwszeństwo przed mężczyzną? Komu sąd powierzy władzę rodzicielską i z jakich powodów można tę decyzję oddalić?

Komu sąd powierza opiekę nad dzieckiem?

Zgodnie z prawem, zarówno matka, jak i ojciec, posiadają pełnię władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Obowiązuje to wówczas, gdy sąd uzna, że nie ma przesłanek do tego, by dziecko cierpiało w rezultacie tej decyzji.

Może dojść do sytuacji, w której sąd orzeka rozwód, ale nie ingeruje w kwestie opieki nad dzieckiem. Najczęściej dzieje się tak na zgodny wniosek małżonków, który można przygotować wspólnie z prawnikiem, na przykład z Kancelarii Adwokackiej Aleksandry Skalskiej.

Nieco inaczej sprawa wygląda, gdy rodzice są ewidentnie skłóceni i nie widać szans na polubowne rozwiązanie konfliktu. W sytuacji, gdy widać brak współpracy między byłymi małżonkami, sąd najczęściej decyduje o przyznaniu władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców.  Drugie zachowuje (lub nie) prawo do kontaktowania się. Nie ma jednak większego znaczenia, czy chodzi o matkę, czy o ojca.  

Zmiana w przyznaniu opieki nad małoletnim – kiedy jest to możliwe?

Zdarza się niekiedy, że dochodzi do ponownego rozstrzygania przez sąd kwestii opieki nad małoletnim. Jest tak na przykład w momencie, gdy nastąpiła zmiana sytuacji życiowej jednego z rodziców. Po zainicjowaniu przez rodzica postępowania sąd ma prawo zmienić wyrok w związki z wykonywaniem władzy rodzicielskiej. Taka sama zmiana może też dotyczyć kwestii kontaktów z dzieckiem. 

Poza tym warto wiedzieć, że jeden z rodziców zawsze może złożyć wniosek o uzasadnienie wyroku i odwołanie się od niego. Prawo rodzinne daje taką możliwość.

Jeśli po zapoznaniu się z tym uzasadnieniem były współmałżonek stwierdzi, że się z nim nie zgadza, może wnieść apelację. To bardzo pomocne w sytuacji, gdy rodzic czuje się pokrzywdzony wyrokiem sądu.

Sądowe pozbawienie władzy rodzicielskiej

Trzeba jeszcze poruszyć kwestię sądowego pozbawienia władzy rodzicielskiej. To zdecydowanie najbardziej dotkliwy efekt rozwodu.

Władza rodzicielska niekiedy nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody. Tak samo będzie w przypadku rażącego zaniedbania obowiązków względem małoletniego. W praktyce, jeśli jeden z rodziców w ogóle nie interesuje się swoim dzieckiem, to może być pozbawiony wspomnianej władzy.