Jakie normy muszą spełniać dźwigi osobowe?

Dźwigi osobowe to urządzenia, które potocznie nazywamy windami. Według definicji to urządzenia z napędem elektrycznym lub hydraulicznym stosowane do pionowego przemieszczania osób znajdującej się w kabinie. Owa kabina porusza się wzdłuż sztywnych prowadnic pionowych lub nachylonych w stosunku do pionu pod niewielkim kątem. W naszym artykule przyjrzymy się, jakie normy muszą spełniać dźwigi osobowe.

Podstawowe informacje o normach związanych z dźwigami osobowymi

Kiedy szukamy informacji o tym, jakie normy muszą spełniać dźwigi osobowe w Polsce, w pierwszej kolejności docieramy do dwóch źródeł. To treści publikowane przez Urząd Dozoru Technicznego i portal Budowlane ABC.

Wszystkie dźwigi osobowe podlegają dozorowi technicznemu, co w praktyce oznacza, że gotowy dźwig musi uzyskać od UDT zezwolenie na eksploatację, zanim zostanie oddane do użytku. Podstaw prawnych mamy tu sporo – to Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym i kilka rozporządzeń (Rady Ministrów, Ministra Przedsiębiorczości i Technologii, Ministra Gospodarki).

Portal Budowlane ABC wskazuje następujące wytyczne związane z dźwigami osobowymi dotyczące:

• przestrzeni manewrowej przed dźwigiem osobowym,
• wymiarów kabiny oraz jej wyposażenia,
• zewnętrznego panela sterującego,
• wewnętrznego panela sterującego.

W każdym z tych punktów również mamy odniesienia do różnych rozporządzeń, norm, a nawet dodatkowo publikacji i ekspertyz. Do czego zmierzamy? - Zaraz o tym opowiemy.

Normy i wytyczne powiązane z dźwigami osobowymi

Norm, które muszą spełniać dźwigi osobowe, jest bardzo wiele, a do tego owe kryteria, wytyczne, zalecenia pochodzą z różnych źródeł. Obecnie najaktualniejsze są normy dźwigowe EN 81-20 i EN 81-50. Pierwsza z nich obejmuje wymogi dotyczące budowy i instalacji dźwigów, druga – specyfikuje wymagane testy i badania, które dotyczą niektórych elementów dźwigów. Do tego dochodzi jeszcze Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Transportu z 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego. W ostatniej części owego Rozporządzenia widzimy tabele, które dotyczą form dozoru technicznego UTB, terminów badań okresowych i doraźnych kontroli, a także przeglądów konserwacyjnych. Do wspomnianych norm i Rozporządzenia powinniśmy dopisać jeszcze Dyrektywę Parlamentu Europejskiego 2006/42/WE, która porusza np. kwestię urządzeń dla niepełnosprawnych.

Wyspecjalizowane firmy, które pracują przy dźwigach od projektu po serwisy

Projektowaniem i wykonywaniem dźwigów osobowych (innych również), a dalej przeprowadzaniem serwisów, konserwacji itd. zajmują się zatem wyłącznie wyspecjalizowane firmy, jak SPEL-REM z Wrocławia.

Normy są tworzone po to, by nam pomagać, standaryzować, ujednolicać – a to z kolei zwiększa przede wszystkim bezpieczeństwo i jakość. By ich właściwie używać, trzeba je dobrze poznać, a to wymaga lat praktyki, najlepiej ze wsparciem doświadczonych osób. Projektowanie wind szczególnie wymaga znajomości przyjętych norm, bo przecież nie ma dobrego wykonania bez dobrego projektu. Podsumowanie? - Windami zajmują się wyspecjalizowane firmy, bo tego wymaga dzisiejszy rynek. A normy nie są jedynie sztucznie tworzonymi standardami, przy czym mogłyby być bardziej przejrzyste i dostępne.