Prawa autorskie a domena publiczna – co warto wiedzieć?

Prawa autorskie i domena publiczna to dwa terminy, które są ważne dla każdego twórcy. Mają one wpływ na to, jak ich dzieła są chronione. Pierwszy z nich określa prawne ramy ochrony utworu, przysługujące autorowi. Natomiast drugi reguluje zasady udostępniania i korzystania z utworów, co do których ochrona już wygasła, albo nigdy nie istniała. Przyjrzyjmy się zatem jak prawo autorskie i domena publiczna są z sobą powiązane?

Co to jest prawo autorskie?

Prawo autorskie to zbiór przepisów, których zadaniem jest ochrona prawna własności intelektualnej danego twórcy. Choć najczęściej określenie to pojawia się w kontekście różnego rodzaju dzieł, np. książek, obrazów, czy piosenek, to warto wiedzieć, że prawem autorskim mogą być chronione znaki towarowe, programy oraz gry komputerowe itp. W Polsce okres takiej ochrony wygasa po siedemdziesięciu latach od śmierci twórcy danego dzieła. W przypadku znaków towarowych oraz wzorów użytkowych można skorzystać z jeszcze jednej bardzo skutecznej formy ochrony prawnej. Jest nią zastrzeżenie znaku towarowego lub wzoru. Dokonuje się tego poprzez ich rejestrację w Urzędzie Patentowym. Pomocą w tym zakresie służy  Kancelaria Patentowa JWJ z Krakowa, która już od blisko trzydziestu lat świadczy kompleksowe usługi doradcze w zakresie ochrony własności intelektualnej i przemysłowej.

Co domena publiczna ma wspólnego z prawem autorskim?

Domena publiczna jest miejscem, gdzie można znaleźć różnego typu utwory, które nie są już objęte prawem autorskim oraz takie, co do których ochrona ta nigdy nie istniała. Korzystanie z takich dzieł jest w pełni legalne i nie wymaga uzyskiwania żadnych zgód. Trzeba jednak pamiętać o poszanowaniu niezbywalnych praw osobistych, do których zaliczamy obowiązek oznaczenia autorstwa danego utworu. W domenie publicznej nie są jednak udostępniane zastrzeżone znaki towarowe, czy wzory przemysłowe i użytkowe. Jeśli więc znak towarowy zostanie właściwie zarejestrowany i otrzyma świadectwo ochrony, na jego wykorzystanie, nie licząc sytuacji, umożliwiających tzw. swobodny handel, trzeba uzyskać zgodę właściciela znaku towarowego. Warto pamiętać, że ochrona zastrzeżonego znaku lub wzoru trwa 10 lat, a później konieczne jest jej odnowienie na taki sam okres.