Czym klasyczny kompres różni się od opatrunku specjalistycznego?

Kompresy i opatrunki specjalistyczne są przeznaczone do zaopatrywania ran. Różnią się nie tylko surowcem, z którego zostały wykonane, lecz także funkcjami pełnionymi w procesach gojenia się uszkodzonych tkanek. Klasyczny opatrunek składa się z kompresu i opaski lub plastrów samoprzylepnych, które go stabilizują w określonym miejscu ciała. Jednak rozwój materiałów opatrunkowych sprawił, że kompresy nie są już koniecznym składnikiem opatrunków. 

W ostatnich dekadach bardzo poszerzył się asortyment surowców używanych do produkcji opatrunków. Obok tradycyjnych istnieją liczne materiały opatrunkowe, które nie zawierają w składzie ani gazy, ani włókniny. Aby zrozumieć, jak wiele się zmieniło, należy przypomnieć, do czego służą i jak są zbudowane klasyczne opatrunki.

Klasyczne opatrunki włókninowe i gazowe

Tradycyjny, znany od setek lat opatrunek to kompres włókninowy lub gazowy, czyli kilka warstw delikatnego, naturalnego materiału (bawełna, lignina). Jego podstawowym zadaniem jest wchłanianie wysięku, krwi czy ropy. Tworzy też barierę chroniącą ranę przed powtórnym zakażeniem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Do kompresu można też aplikować środki lecznicze, np. substancje odkażające i bakteriostatyczne.

Bezpośrednio na rany należy stosować kompresy jałowe. Natomiast kompresy niejałowe wymagają uprzedniego zdezynfekowania uszkodzonych tkanek. Niesterylne kompresy są też często stosowane jako wierzchnia warstwa chłonna przy ranach o szczególnie dużym wysięku. Bardzo dobrze sprawdzają się też przy przemywaniu ran i skóry środkami odkażającymi. 

Aby kompres mógł spełnić dobrze swoje zadanie, nie może zsuwać się z rany. Do stabilizacji należy zastosować przylepce lub opaski włókninowe, popularnie nazywane bandażami. Nowoczesną alternatywą dla opasek włókninowych są elastyczne siatki opatrunkowe, które pozwalają przytrzymywać opatrunki nawet na ruchomych częściach kończyn, na klatce piersiowej i na głowie.

Podstawową wadą kompresów z gazy i włókniny jest to, że przywierają do rany. Wchłonięty wysięk twardnieje i usztywnia opatrunek. Próba zdjęcia kompresu jest bolesna i może skończyć się uszkodzeniami gojących się tkanek. Odpowiedzią na tę niedogodność stały się specjalne opatrunki nieprzywierające.

Opatrunki specjalistyczne żelowe i parafinowe

Opatrunki specjalistyczne zostały stworzone specjalnie z myślą o zaopatrywaniu ran trudnych w leczeniu – czyraków, rozległych oparzeń, odleżyn oraz ran zespołu stopy cukrzycowej. Jak działa opatrunek specjalistyczny, wyjaśnia ekspertka z internetowej hurtowni medycznej Limedic: – Opatrunki specjalistyczne mogą być aplikowane jako płyn lub pianka, przyjmują postać płatów żelowych lub są klasycznymi opatrunkami z gazy bawełnianej, która została nasączona parafiną. Tego typu materiały zapobiegają wysuszaniu rany. Utrzymanie wilgotnego środowiska sprzyja procesom gojenia się i pozwala zachować elastyczność tkanek. Wilgoć zapobiega też przywieraniu opatrunku do rany i uszkadzaniu regenerujących się tkanek. Opatrunki żelowe zazwyczaj nie wymagają dodatkowej stabilizacji – są samonośne. Ich ważną cechą jest częściowa transparentność, dzięki której można monitorować stan rany bez zdejmowania opatrunku. 

O przydatności klasycznych opatrunków z włókniny i z gazy świadczy to, że nie wyszły zużycia pomimo wprowadzenia opatrunków specjalistycznych. Za ich stosowaniem przemawia też relatywnie niski koszt zakupu. Z kolei nowoczesne opatrunki żelowe czy parafinowe umożliwiają złagodzenie dyskomfortu pacjenta przy leczeniu ran trudno gojących się, rozległych i wyróżniających się dużą ilością wysięku.